De kredietcrisis is inmiddels een van de meest gebruikte woorden om de huidige financiële situatie te beschrijven. Toch dekt het woord niet geheel de lading, maar komt het natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen.

We gaan verder in op het ontstaan van de crisis en wat de crisis nu precies inhoudt. Uiteindelijk is de kredietcrisis wel de oorzaaak geweest van het bijna omvallen van het hele financiële systeem.

De meningen over het ontstaan van deze crisis zijn niet helemaal gelijk, maar komen wel in grote lijnen op het zelfde neer. Velen vinden dat het westerse banksysteem, waarbij de nadruk ligt op ongebreidelde groei en het binnenhalen van zoveel mogelijk omzet en winst zonder daarbij de toezichthouders een belangrijke rol te laten vervullen, de oorzaak is van de crisis.

De taak van de financiële toezichthouders is om toe te zien op het gedrag van de deelnemers in de financiële markten, zoals financiële dienstverleners, beurzen en bemiddelaars. Deze toezichthouders in Nederland zijn het AFM (Autoriteit Financiële Markten) en de PVK (Pensioen- en Verzekeringskamer) in samenwerking met DNB (De Nederlandse Bank). In Amerika is dit vooral de SEC (Security Exchange Commission)

Het doel van dit toezicht is om de economie gezond te houden en de integriteit in de markten te bewaken. Door de aanwezigheid van een toezichtsorgaan wordt het vertrouwen van de deelnemers vergroot.

Het ontstaan van de crisis moet vooral worden gezocht in de markt van huizenbezitters. Zo rond 1980 zijn er producten bedacht, waarin hypotheken in hapklare brokken geschikt gemaakt werden voor de handel. Op deze manier konden beleggers hier in beleggen voor eigenlijk veel kleinere bedragen dan de grootte van de hypotheek zelf. Na een snelle opmars van deze producten steeg het volume in korte tijd uit boven die van aandelen.

Banken kregen snel door dat er met dit soort producten snel en veel geld te verdienen was. In het begin was er een soort van alleenheerschappij in Amerika door Salomon Brothers. Maar andere banken namen dit snel over. Samen met de enorme groei van de vraag naar dit soort producten namen ook het aantal soorten producten toe. De constructies werden ingewikkelder en op den duur zo onoverzichtelijk dat alleen de bedenkers nog wisten wat er precies daadwerkelijk in zo`n constructie aanwezig was.

De woningmarkt in Amerika had begin 2000 een sterke opleving laten zien, maar na de aanslag op 11 september 2001 was er vrees voor een recessie. Op zo`n moment heeft de Amerikaanse nationale bank (de FED) een sterk wapen in handen, namelijk het rente instrument. Doordat er gevreest werd voor een recessie besloot de FED om de rente te laten dalen om op zo`n manier de economie te stimuleren. Het werd heirdoor aantrekkelijker voor bedrijven om te investeren, aangezien ze minder rente hoeven terug te betalen op hun leningen.

Echter werd het door de lage rente het maximale bedrag dat investeerders in huizen konden steken aanzienlijk hoger. Dit komt doordat banken bij de berekening van de maximale hypotheek van een investeerder de rente meenemen. Des te lager de rente des te hoger het bedrag dat geleend kan worden (hypotheekbedrag). Hierdoor werden grote bedragen als hypotheekgelden verstrekt.

Het probleem rees vooral op het moment dat er gevaar was voor inflatie en de FED de rente weer ging verhogen om deze inflatie te beteugelen. Door de hogere rente namen de maandelijks te betalen hypotheekgelden door de huizenbezitters flink toe. Het werd voor vel huizenbezitters moeilijk om aan deze verplichtingen te voldoen.

Er was nog een ander probleem. Er werden vele hypotheken genomen op basis van onjuiste gegevens. De verstrekte hypotheekbedragen waren veel te hoog in vergelijking tot de inkomsten van sommige particulieren. Er werd veel gesjoemeld cijfers om zoveel mogelijk hypotheken te verstrekken.